ORGANIZATOR:

XXVIII SESJA SEJMU DZIECI I MŁODZIEŻY:

WSPÓŁORGANIZATORZY:

ZAPRASZAMY

BIOGRAFIA

NASZE DZIAŁANIA

BIOGRAFIA

Stanisława Mariana Huberta Kawskiego

Wybuch wojny zastał Stanisława Kawskiego w Sanoku. Pracownicy apteki od pierwszych dni wojny przygotowywali zestawy leków i opatrunków na potrzeby wojska. S. Kawski wspominał: „Zaraz 3-ego czy 4-ego września zostałem wezwany do starostwa, do prowadzącego referat wojskowy mjr. Polityńskiego, który z chwilą wybuchu wojny stawał się komendantem Obrony Cywilnej. Tam zreferowałem mu stan i ewentualne braki i dostałem polecenie uzupełnienia ich we Lwowie”.

Podczas powrotu ze Lwowa, około 4-5 km. przed Przemyślem jego samochód został ostrzelany przez niemiecki samolot myśliwski z karabinu maszynowego, mimo to udało się mu szczęśliwie wrócić do Sanoka. Już następnego dnia razem z bratem Adamem znowu opuścił miasto, aby dołączyć do jednostek wojskowych do których zostali skierowani. Udało się im dotrzeć do Chyrowa. Tam zastała ich wiadomość o zaatakowaniu Polski przez wojska sowieckie. Stanisław Kawski w swoich wspomnieniach napisał „Polska była za słaba i za mała aby walczyć na dwa fronty z tak potężnymi agresorami. Jako ostatni akord tragiczny, którego odgłosy było słychać, to była bitwa 11 pułku ułanów, którego dywizjon stoczył koło Tarnopola z wojskami Sowieckimi. I już wtedy dowiedzieliśmy się, że obaj zaborcy ustalili granicę na Bugu i Sanie”.

Z Chyrowa S. Kawski dotarł do Lwowa, potem wraz  bratem Adamem udało mu się dostać najpierw do Krakowa  a potem powrócić do Sanoka. Rozpoczął też pracę w rodzinnej aptece, która formalnie została przejęta przez władze hitlerowskie i była nadzorowana przez Pharmazierat (Radę Farmacji) w Krakowie.

Na przełomie stycznia i lutego 1940 Stanisław Kawski został zaprzysiężony w Związku Walki Zbrojnej a następnie w Armii Krajowej. Jego zaprzysiężenia dokonał Kazimierz Kamiński ps. „Topór”, który w ramach Obwodu Sanok „Suchar” założył sekcję sanitarną i pełnił funkcję jej szefa. S. Kawski przyjął pseudonim „Skrzypek”. Członkiem ZWZ - Armii Krajowej została również żona Stanisława - Zuzanna (z domu Węcławik), która także była farmaceutką. Zuzanna przyjęła pseudonim „Ziuk”

Do AK wstąpili również inni pracownicy apteki- mgr. Irena Maziarska  ps. "Kurka" oraz fasowaczka (pracownik apteki, nieposiadająca specjalistycznego wykształcenia farmaceutycznego, zajmujący się odważaniem i pakowaniem odpowiednich porcji leków) Helena Rudzik ps. „Cholercia". Ponadto współpracownikami apteki byli Adam Kawski i Joanna Świder, a oprócz nich również lekarze i pielęgniarki: Wanda Kawska ps. „Aka” i jej mąż Adam Gilewicz ps. „Opoka”. Z apteką współpracował w konspiracji lekarz więzienny i oficer Jan Maria Suchomel.

Aleksandra Gburyk i Kinga Rachwał

z klasy 8a

Szkoły Podstawowej nr 6 im. Jana Pawła II w Sanoku

ŹRÓDŁO INFORMACJI:

1. Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn - Paszkiewicz „Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej- Armii Krajowej 1939-1944

2. Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn- Paszkiewicz „Sanockie reminiscencje”

3. Andrzej Brygidyn „Operacja San”

4. Stanisław Pronowicz „Służba sanitarna ZWZ-AK na Podkarpaciu 1939-1945”.  Biuletyn Informacyjno-Historyczny. Zeszyt Specjalny Nr1/6/2021

5. Edward Zając „Śp. Mgr Stanisław Kawski 1913-1996”w Tygodnik Sanocki nr 43 z 1996

6. WIKIPEDIA. Wolna Encyklopedia.

7. Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1958

8. Wspomnienia S. Kawskiego: „Moje przeżycia podczas II wojny światowej” i Sanitariat Obwodu Sanok AK

9. Informacje uzyskane podczas spotkania z Alicją Kawską (synową S. Kawskiego) oraz Andrzejem Romaniakiem (historykiem Muzeum Historycznego w Sanoku)

ŹRÓDŁO FOTOGRAFII:

1. Zbiory prywatne pani Alicji Kawskiej

2. Andrzej Romaniak „Sanok. Fotografie archiwalne” Tom I, II, III

3. WIKIPEDIA. Wolna Encyklopedia.